MEVLEVİ YUSUF SİNEÇAK’IN HURUFİLİK REMİZLERİYLE ÖRÜLÜ BİR GAZELİNİN ŞERHİ

XIV. yüzyılın sonlarında İran ve Azerbaycan muhitinde teşekkül eden Hurufilik, kurucusu Fazlullah Esterabadi’nin Timurlular tarafından Alıncak Kalesi’nde idam edilmesinden sonra tarikatlaşma sürecini tamamlayamamış ancak kısa zamanda Hindistan’a, Suriye’ye, Anadolu’ya Balkanlara yayılmıştır. Hindistan’da Noktavilik tarikatına evrilen Anadolu Balkanlarda Bektaşilik tarikatı ile birleşerek varlığını sürdürmüştür. Bunun dışında Gülşenilik Mevlevilik gibi tarikatlar bu tarikatların müritleri arasında da etkili olmuştur. Böylece inancı, düşüncesi ya İslam’a yaklaşımı ne olursa olsun pek çok insan üzerinde etkisini göstermiştir.XVI. yüzyıl divan şairlerinden Yusuf Sineçak Hurufilikten etkilenen Mevlevi şairlerden biridir. Önce Mısır’da İbrahim Gülşeni’ye bağlanan Sineçak, döndükten Mevleviliğe girmiştir. Ünlü Cezîre-i Mesnevî’si bazı gazeller de yazmış bunlardan bir oluşturmamıştır. Sineçak’ın gazellerinde Mevleviliğin Hurufilik etkileri görülmektedir. Tezkire-i Şu’arâ-yı Mevleviyye’de Sineçak’tan örnek olarak verilen metinlerden biri özellikle Hurufiliğe dair derin anlamlar içermesi dolayısıyla dikkat çekmektedir.Bu çalışma, geçen ilgili şiiri üzerine şerh denemesi olup şiirinde münasebetlerine mütevazı katkıda bulunmayı amaçlamaktadır. Çalışmada öncelikle Hurufiliğin tarikat yapılanmasından felsefi-mistik sistem olmaya doğru evrilişine değinilecek, münasebetlerinden kısaca bahsedilecek, ardından şairin hayat hikâyesi anlatılıp şiirin şerhine geçilecektir. Beş beyitlik gazelde ilk üç beyit ilgiliyken diğer iki beyitte herhangi kelime, kavram işaret bulunmamaktadır. Şerh çalışmamızda ağırlık, olan beyitler olacaktır.